Mahşerin Tek Atlısı: Vazgeçmek
Cioran bulduğu o damarı her zaman son noktasına kadar zorlayan bir şairden farklı değil. Düzyazıyı anlamsız kılan, türü öznellik ve nesnellik arasındaki o gergin zemine yerleştiren bu namevcut dil her an insanın içinde o en ilkel dürtülerle, gem vurulamamış barbarlığa yakından bakıyor. Son aylarda hissettiklerimizin özeti, son yüzyılın gamlı modernlerinin tarih içindeki bedbahtlığı var aşağıdaki paragraflarda (Tarih ve Ütopya‘dan)
İçinizi hırs bürüdüğü, onun ateşine maruz kaldığınız an kendinizi inceleyin; sonra da “krizleriniz”i teşrih masasına yatırın. Bu krizlerin öncesinde hususi bir hararet taşıyan acayip belirtiler geldiğini ve bunların sizi sürükleyip alarma geçirmekten geri kalmadıklarını saptayacaksınız. Ümit suistimali yüzünden gelecekle zehirlenmiş bir halde, aniden kendinizi şimdiden ve gelecekten sorumlu, ürpertilerinizle yüklü müddetin bağrında hissedersiniz; evrensel bir anarşinin ajanı olarak müddetle birlikte infilak etmeyi düşlersiniz. Beyninizdeki olaylara ve kanınızdaki değişimlere dikkat kesilmiş, sapıtmanıza doğru dönmüşsünüzdür; işaretlerini kollar ve bunlara bağlanırsınız. Benzersiz kargaşa ve tedirginliklerin kaynağı olan siyasi çılgınlık, zekayı bastırsa da buna karşılık içgüdülere yardımcı olur ve sizi kurtarıcı bir kaosa daldırır. Yapabildiğinizi sandığınız iyiliğin ve bilhassa kötülüğün fikri sizi sevindirecek ve coşturacaktır; sakatlıklarınız da öylesine hünerli çıkacaklardır ki, mucizevi bir şekilde herkesin ve her şeyin efendisi haline getireceklerdir sizi.
Etrafınızda aynı tutku tarafından kemirilenlerde, benzer bir sapıtma fark edeceksiniz. Bunun etkisine uğradıkça, bütün diğer sarhoşluklardan farklı bir sarhoşluğun pençesine düşerek tanınmaz hale geleceklerdir. Seslerinin tınılarına varana kadar her şeyleri değişecektir. Hırs, kendini ona kaptıran kişiyi potansiyel bir iblis haline getiren bir uyuşturucudur. O belirtileri, o çılgına dönmüş hayvan havasını, o endişeli ve adeta pinti bir vecdle canlanmış hatları kendinde ve başkasında gözlemlememiş kişi, zehir ve deva karışımı olan kamçılayıcı cehennemin, İktidar’ın uğursuzluk ve nimetlerine yabancı kalacaktır.
Şimdi bunun aksi bir süreci tahayyül edin: İşte ateş sönmüş, büyü dağılmış, aşırı normalleşmişsiniz. Artık hiçbir hırs, dolayısıyla da biri veya bir şey olmanın hiçbir yolu kalmamıştır; bizzat hiçlik, cisimleşmiş boşluktur bu: açık görüşlü salgı bezleri ve bağırsaklar; hatasını anlamış kemikler, zihin açıklığının istilasına uğramış, kendinden arınmış, oyun dışı, zaman dışı, malumatsız bir tam bilgi içinde donup kalmış bir benliğe asılı bir vücut. Kaçan an tekrar nerede bulunur? Kim verecektir onu size? Her tarafta aklı kaçıklar ya da büyülenmişler vardır; aklın, oyuna getirilenler arasında yolunu kaybeden ve ortak maskaralığa hep ayak direyen mutlak seyirciye, her şeyi anlamış tek kişi olan size sığınmak için terkettiği bir anormaller kalabalığı. Sizi ötekilerden ayıran mesafe durmadan büyüdükçe, herkesin gözünden kaçan bir gerçeği sadece sizin mi anladığınızı kendinize soracak hale gelirsiniz. Ufacık veya devasa bir vahiy; bu gerçeğin içeriği sizin için karanlık kalacaktır. Emin olduğunuz tek şey, başkalarıyla her tür suç ortaklığından kaçınan bir zihnin ödülü olarak benzeri görülmemiş bir dengeye vardığınızdır. Yersiz yere sağduyulu, bütün bilgelerden daha ağırbaşlı… İşte böyle görünürsünüz. Sizi çevreleyen kaçıklara yine de benzeseniz bile, ufacık bir şeyin sizi onlardan hep ayıracağını hissedersiniz; bu his ya da bu yanılsama sizin onlarla aynı hareketleri yapmanıza ama aynı şevk ve kanaatle davranmamanıza neden olur. Hile yapmak sizin için bir gurur meselesi, “krizlerinizi” yenmenin ya da tekrarlanmalarını önlemenin tek yolu haline gelecektir. Bunun için tamı tamına bir vahiy ya da bir çöküntü yaşamanız gerekmişse, benzer bir krizi hiç geçirmeyenlerin, soyumuza özgül taşkınlıklara gitgide daha fazla batacakları çıkarsamasında bulunacaksınız.
